Miejscowość turystyczna i uzdrowiskowa położona w Dolinie Grajcarka odzielającej Małe Pieniny od Beskidu Sądeckiego. Szczawnica dzieli się na Niżną (435-480 m n. p. m.) i Wyżnią (460-540 m n.p.m.) aż po Jarmutę (794 m n. p. m.).
Pierwsze wzmianki o miejscowości sięgają XVI w., ale jej właściwy rozwój rozpoczyna się wraz z objęciem (1839 r.) dóbr szczawnickich przez Józefa Stefana Szalaja. Wtedy - wykorzystując ciepły i łagodny klimat oraz źródła wód leczniczych - Szczawnica w przeciągu kilkudziesięciu lat staje się uznanym uzdrowiskiem. Do Szczawnicy przyjeżdża arystokracja, znanie pisarze i malarze. Dzieło J. Szalaja - w okresie międzywojennym - kontynuuje Adam Stadnicki, właściciel dóbr w Nawojowej. Po 1945 roku rozbudowa bazy uzdrowiskowej i turystycznej jest kontynuowana.
W miejscowości liczne przykłady architektury góralskiej (słynne domy z herbami, nadawane przez J. Szalaja) oraz wille z XIX/XX w.
Dziś Szczawnica nadal pełni funkcję największego ośrodka uzdrowiskowego i turystycznego w tym rejonie. Stanowi bazę wypadową w kierunku Małych Pienin (z dawnymi połemkowskimi wsiami: Szlachtową, Jaworkami oraz Czarną i Białą Wodą) i Beskidu Sądeckiego (Prehyba - 1175 m n.p.m.).
W miejscowości liczne możliwości uprawiania turystyki pieszej, rowerowej i konnej.
Jedną z największych atrakcji regionu jest kilkugodzinny spływ Dunajcem tratwami.
1,5 km od dolnej przystani na Dunajcu tzw. Drogą Pienińską punkt graniczny między Polską a Słowacją - wycieczki do Leśnicy i wzdłuż Dunajca do Czerwonego Klasztoru.
Zimą możliwości uprawiania narciarstwa zjazdowego ze stoków Palenicy i Szafranówki .